1. Bölüm - Nasıl Medya Okuryazar Oluruz?

Medya okuryazarlığı, medya içerisinde karşılaştığınız çok çeşitli mesajlar üzerinde kontrol kullanma yeteneğinizi arttırır

İletişim ve Veri Problemi

Hollywood’da her yıl 700 saatlik film içerikleri üretilmektedir. Bu toplamda 100.000 saatin üzerinde bir arşive eklenmektedir. Youtube’da şu anda 1 milyardan daha fazla video mevcut ve her geçen dakikada 300 saatlik video yükleniyor. Televizyonlarda her yıl yaklaşık 48 milyon saat video mesajı üretiliyor. Radyolarda ise bu 65 milyon saat. 140 milyondan daha fazla kitap mevcut ve her gün 1.500 kitap daha yayımlanıyor. Şu anda 2 milyar web sitesi mevcut.

Bu verdiğimiz veriler ışığında şunu diyebiliriz ki; Doğduğumuzdan, öleceğimiz tarihe kadar geçen her bir dakikanın tamamını dolduracak kadar medya içeriği üretilmiş durumda. Her yıl üretilen içerik, bir önceki yılın iki katına çıkmakta.

Bu Sorunla Nasıl Başa Çıkabiliriz?

İnsan Donanımı

İnsan beyni 100 milyar nöron hücreden meydana gelmektedir. Her bir hücre birbirlerine 100 binden fazla sinepsler ile bağlıdır. Bu da 500 trilyondan daha fazla bağlantı anlamına gelmektedir.

İnsan Yazılımı

İnsanda var olan ve beyin olarak bildiğimiz şey aslında insan donanımını kusursuz bir şekilde hangi işlevi ne zaman ve nasıl gerçekleştireceğini söylemektedir. İnsan beyni kusursuz bir yazılım gibi işlediğinde, çevre hakkında büyük miktarlarda bilgiyi alıp işleyebilmektedir.

Bir süpermarketten 25 ürün almanız için size 15 dakika verilseydi, kaç ürün alırdınız? Cevap: 25

Peki ya şöyle düşünürsek; günümüzde süpermarketlerde aslında 40.000 ürün vardır. Aslında siz bir süpermarketten 25 ürün almak için girdiğinizde 39.975 tane ürünü almama kararı da veriyorsunuz. İşte buna biz «otomatik rutin» diyoruz.

Otomatik Rutinin Avantajları ve Dezavantajları

Otomatik rutinin en büyük avantajı verimliliktir. Dezavantajlardan birisi de aklımızı otomatik pilota aldığımızda bizim için bazı yararlı olabilecek mesajları göremeyebiliriz. Süpermarket örneğine geri dönersek, belki ücret, belki az yağ oranı karşılaştırması yapmadığımız için kendimiz için yararlı olanı kaçırıyoruzdur. Bir süpermarkette alışveriş yapmak ile medya içeriğini aynı değerlendirebilir miyiz?

Buradaki ders, çok fazla seçeneğin bizi hareketsiz bırakabileceğidir. Bir şeye çok fazla maruz kalıp bunalmış hissettiğimiz zaman, otomatik rutinlere gittikçe daha fazla güveniyoruz ve bu da bizi hep aynı şeyleri tekrar tekrar yapmaya ve gittikçe derinleşen bir kuyuya doğru gitmeye doğru sürüklüyor.

Büyük Soru

Bilginin ve verinin bu kadar doygun olduğu ve otomatik rutinlerle bu bilgi yığınlarından kendimizi koruduğumuzu düşünürsek, asıl soru şu olur: Bundan en çok kim yararlanır?

Bölüm Özeti

Fiziksel ve mental açıdan baş edemeyeceğimiz büyüklükte yer alan bilgi yoğunluğundan zihinlerimizi otomatik pilota geçirerek korunuyoruz. Otomatik rutinlerin de bir bedeli var. Otomatik durumdayken medyanın zamanımızı ve paramızı almasına, alışkanlıklarımızı belirlemesine izin veriyoruz. Aslında bazı alışkanlıklar faydalı olsa da, bazıları bizim için faydalı olmayabiliyor. İşte tam da bu sebepten ötürü, farkı yakalayabilmek için medya okuryazarlığı perspektifi kazanmak gereklidir.